strona główna > zaawansowane > trójdźwięki i przewroty

TRÓJDŹWIĘKI I ICH PRZEWROTY

---

Trójdźwięki – to najprostsze akordy, które składają się z trzech dźwięków nazywanych: prymą (od niej pochodzi nazwa akordu), tercją i kwintą.

Trójdźwięk budujemy z tercji, które różnią się między sobą ich rozmieszczeniem:

Tercja wielka i tercja mała daje trójdźwięk durowy, Tercja mała i tercja wielka daje trójdźwięk molowy, Dwie tercje małe dają trójdźwięk zmniejszony, Dwie tercje duże dają trójdźwięk zwiększony.

Przykłady budowania akordów - trójdźwięków:

D-moll
D---Dis---E---F---Fis---G---Gis---A---B---H---C---Cis---D
|-------------|-------------------|
D-------------F-------------------A
--<3 półtony>------<4półtony>

Od D do F – Tercja mała, odległość trzech półtonów
Od F do A – Tercja duża, odległość czterech półtonów



D-dur
D----Dis---E---F---Fis---G---Gis---A---B---H---C---Cis---D
|-------------------|--------------|
D------------------Fis-------------A
----<4półtony>--------<3półtony>

Od D do Fis – Tercja duża
Od Fis do A – Tercja mała

Oznaczenia trójdźwięków:

• T – (Tonika) trójdźwięk zbudowany na tonice – pierwszym stopniu gamy,
• S – (Subdominanta) trójdźwięk subdominantowy zbudowany na czwartym stopniu gamy,
• D – (Dominanta) trójdźwięk dominantowy zbudowany na piątym stopniu gamy.

Te trzy trójdźwięki toniczny, subdominantowy, dominantowy tworzą Triadę harmoniczną, czyli trzy podstawowe akordy w tonacji.

Trójdźwięki posiadają dwa rodzaje przewrotów:

• Sekstowy (pierwszego stopnia) – przenosimy najniższy składnik o oktawę wzwyż, albo dwa najwyższe składniki o oktawę w dół. Odległość od najwyższego do najniższego składnika w takim przekształconym akordzie wynosi sekstę.
• Kwartesekstowy (drugiego stopnia) – przenosimy dwa najniższe składniki o oktawę w górę lub najwyższy o oktawę w górę, lub najwyższy o oktawę w dół. Odległość od najniższego do dwóch najwyższych składników wynosi kwartę i sekstę.

Przewroty oznaczamy cyfrą najniższego składnika trójdźwięku, pod nazwą jego funkcji. Np. ^T₃ ^S₅.

Przykład #1:

*numery oznacząją palce, 1 - wskazujący, 2 - środkowy, 3 - serdeczny, 4 - mały.

Akord D-dur składa się z dźwięków: D, Fis, A

o E|---|-2-|---|---| Fis
o H|---|---|-3-|---| D
o G|---|-1-|---|---| A
o D|---|---|---|---| D
o A|---|---|---|---| A
x E|---|---|---|---|

Jeżeli strunę basową E dociśniemy na drugim progu (dźwięk Fis), to będzie to przewrót pierwszego stopnia D/Fis, dźwięk D przeskoczy na koniec co da w rezultacie Fis, A, D

o E|---|-3--|---|---| Fis
o H|---|----|-4-|---| D
o G|---|-2--|---|---| A
o D|---|----|---|---| D
o A|---|----|---|---| A
o E|---|1(T)|---|---| Fis

Przykład #2

Akord C-dur składa się z: C, E, G.(pominięta struna basowa E)

o E|---|---|---|---| E
o H|-1-|---|---|---| C
o G|---|---|---|---| G
o D|---|-2-|---|---| E
o A|---|---|-3-|---| C
x E|---|---|---|---|

Jeśli dźwięk C przerzucimy na koniec (kolejna oktawa), najniższym dźwiękiem akordu będzie dźwięk E, co w rezultacie da nam przewrót pierwszego stopnia: E, G, C.

Akord : C/E (przewrót pierwszego stopnia, grany ze struną E)

o E|---|---|---|---| E
o H|-1-|---|---|---| C
o G|---|---|---|---| G
o D|---|-2-|---|---| E
o A|---|---|-3-|---| C
o E|---|---|---|---| E

Jeżeli dociśniemy strunę E, na trzecim progu otrzymamy przewrót drugiego stopnia.

Akord : C/G (dodanie czwartego palca)

o E|---|---|---|---|
o H|-1-|---|---|---|
o G|---|---|---|---|
o D|---|-2-|---|---|
o A|---|---|-4-|---|
o E|---|---|-3-|---|